Niedawno dowiedziałeś
się, że masz wirusowe zapalenie wątroby typu C. Ta diagnoza budzi wiele
emocji i rodzi mnóstwo pytań. Do najczęstszych, które sobie zadajemy,
należą:
·
Co to jest zakażenie wirusem zapalenia
wątroby typu C (HCV)?
·
Czy to jest groźne? Czy umrę?
·
Czy będę potrzebował przeszczepu wątroby?
·
Czy istnieje leczenie wirusowego zapalenia
wątroby typu C?
·
Czy „medycyna naturalna” może mi
pomóc?
·
Czy to jest zaraźliwe? Czy mogę zrazić moją rodzinę
i przyjaciół?
·
Jak doszło do zakażenia? Kiedy do niego
doszło?
·
Czy to oznacza, że będę niepełnosprawny?
·
Gdzie mogę uzyskać pomoc, informacje i
wsparcie?
·
Co mam robić?
Zamieszczone
informacje pozwolą znaleźć Ci odpowiedź na te pytania. Są to wiadomości
podstawowe, które zakładając, że jesteś osobą posiadającą niewielką wiedzę na
temat HCV, mają przybliżyć Ci temat wirusowego zapalenia wątroby typu C.
Mam nadzieję, że pozwolą Ci one odzyskać spokój.
Zapytasz, jakim sposobem wiadomości o chorobie mogą być pocieszające? Jestem przekonany, że
zapoznanie się z zamieszczonymi poniżej informacjami pozwoli Ci pogodniej
spojrzeć w przyszłość.

Na początku
możesz być przestraszony i zły, możesz odczuwać beznadzieję, wpaść w depresję,
możesz próbować zignorować zaistniałą sytuację, mówiąc, że to nic wielkiego.
Takie reakcje są zupełnie normalne. Jest to część procesu życia z chorobą.
Ale nie
jesteś sam. W Polsce są setki tysięcy ludzi żyjących z wirusem zapalenia
wątroby typu C. Większość z nich nawet nie wie o chorobie. Każdy
z nas, zakażonych, wolałby być zdrowy, ale wielu z nas właśnie dzięki
chorobie nauczyło się, jak zdrowiej żyć.
Skuteczność
leczenia wirusowego zapalenia wątroby typu C sięga obecnie 80% i zapewne
kiedyś powrócisz do normalnego życia bez wirusa. Jednak do tego czasu ważne
jest, aby nauczyć się, jak z nim żyć. Jesteś na początku procesu, który pomoże
Ci się odnaleźć w nowej sytuacji. Dla wielu osób wiadomość o zakażeniu
jest swoistą pobudką, która powoduje, że zaczynają bardziej dbać o siebie.
Stają się zdrowsi, ponieważ nabierają świadomości, że ich życie zależy od nich
samych.
Póki co
skorzystaj z doświadczenia osób, które z HCV zmagają się od dłuższego
czasu. Prawdopodobnie część z tego, czego doświadczasz, przechodzili sami
i z chęci pomocy dzielą się swoimi doświadczeniami. Nie musisz
przechodzić przez to sam. Możesz dołączyć do forum o HCV, które jest dyskusyjną grupą wsparcia dla
chorych na wirusowe zapalenie wątroby. Poniżej znajdziesz informacje które potrzebne
Ci będą na początek.
Co to jest wirusowe zapalenie wątroby typu C?
Zapalenie
wątroby typu C jest chorobą wywoływaną przez wirusa zapalenia wątroby
typu C (HCV). Jego obecność wpływa na funkcjonowanie wątroby i po
pewnym czasie może prowadzić do jej uszkodzenia oraz związanych z tym konsekwencji
zdrowotnych. Zwykle zajmuje to dużo czasu, szczególnie jeśli dotyczy osób, które
prowadzą zdrowy tryb życia i nie używają alkoholu. U niektórych osób
skutki obecności wirusa są tak minimalne, że przez całe swoje życie mogą nie
dowiedzieć się o zakażeniu HCV.
Jak często występuje HCV?
Szacuje się,
że w Polsce ok. 1,9% (700 tys.) mieszkańców jest zakażonych HCV. Na
całym świecie jest to ponad 170 milionów ludzi, z czego 9 milionów w Europie.
Jak diagnozuje się wirusowe zapalenie wątroby typu C?
Rozpoznaje
się je na podstawie badania krwi. Podstawowym badaniem jest test na obecność
przeciwciał anty-HCV, które organizm wytwarza po kontakcie z wirusem. Jeśli jego wynik
jest ujemny, oznacza to, że nie masz wirusowego zapalenia wątroby typu C, zakładając,
że w ciągu ostatnich sześciu miesięcy nie byłeś narażony na zakażenie. Ten
okres wynika stąd, że od momentu zakażenia do pojawienia się przeciwciał w organizmie
człowieka, może upłynąć nawet 160 dni. Jeśli natomiast wyniki są pozytywne, należy
wówczas wykonać badanie krwi na obecność materiału genetycznego wirusa – RNA HCV. To drugie
badanie wykonuje się, ponieważ u części osób, u których wykrywa się
przeciwciała, nie stwierdza się obecności samego wirusa HCV – organizm potrafi sam wyeliminować wirusa we wczesnej fazie zakażenia. Dopóki nie znasz wyniku tego
badania, nie ma pewności, że jesteś zakażony wirusem zapalenia wątroby typu C.

Czy zakażenie HCV jest groźne?
Powinno być ono
traktowane jako potencjalnie poważne zagrożenie zdrowia. Dobrą wiadomością jest
to, że większość osób zakażonych HCV nie ma poważnych problemów zdrowotnych. Jednak jedynie
lekarz specjalista będzie w stanie określić powagę Twojej sytuacji.
Czy umrę na HCV?
Większość
ludzi zakażonych HCV nie umiera z tego powodu. Mniej niż 3% zgonów osób chorych
na wirusowe zapalenie wątroby typu C ma związek z zakażeniem wirusem.
Jakie są objawy wirusowego zapalenia wątroby typu
C?
Większość
zakażonych osób przez długi czas nie ma prawie żadnych objawów. Może to być
spowodowane faktem niewielkiego uszkodzenia wątroby, jak również tym, że
wątroba dopiero przy znacznym jej uszkodzeniu daje znać o sobie.
Najczęstszym
objawem zakażenia HCV są zmęczenie, bóle mięśni, objawy grypopodobne, depresja oraz
dyskomfort odczuwany w jamie brzusznej (ucisk, wzdęcia, kłucie). Ponieważ podobne
objawy występują w wielu stanach chorobowych, ważne jest, aby skontaktować
się z lekarzem.
W jaki sposób mogę sprawdzić, czy moja wątroba jest
uszkodzona ?
Najbardziej
dokładnym i niezawodnym sposobem oceny stanu wątroby jest biopsja wątroby. Istnieją
również metody nieinwazyjne opierające się na badaniu sprężystości (elastyczności) wątroby – za pomocą elastografów Fibroscan czy Aixplorer. Jednak biopsja pozostaje najbardziej wiarygodnym
badaniem.
Czy HCV oznacza niepełnosprawność?
Nie, wirusowe
zapalenie wątroby typu C nie powoduje automatycznie, że stajesz się niepełnosprawny.
Zdecydowana większość zakażonych HCV może pracować i funkcjonować zupełnie
normalnie. Jednak nie wszystkich choroba
dotyka w równym stopniu i niejednokrotnie może wpływać na aktywność
zawodową oraz jakość życia. Szacuje się, że po 20 latach choroby 20% chorych, a po 30 latach choroby 40% chorych wykształca marskość wątroby. Dopiero marskość wątroby stanowi pierwszy krok ku niepełnosprawności.
Czy będę potrzebował przeszczepu wątroby?
Nie da się
tego wykluczyć. Jednak większość ludzi zakażonych HCV żyje, nie potrzebując
przeszczepu wątroby.
Czy istnieje skuteczne leczenie wirusowego
zapalenia wątroby typu C?
Tak, leki
stosowane obecnie w leczeniu zakażenia HCV, pozwalają wyeliminować wirusa u około
80% pacjentów. W związku z tym, że ich stosowanie może powodować liczne
skutki uboczne, to lekarz musi zdecydować, jakie leczenie będzie właściwe dla
Ciebie.
Jeżeli się zdecyduję na leczenie, kiedy powinienem je
rozpocząć?
To zależy od
wielu czynników. Najważniejszym powinna być ocena stanu Twojej wątroby oraz ewentualna
tzw. pozawątrobowa manifestacja zakażenia. Decyzja o podjęciu leczenia nie
musi być natychmiastowa. Postępy choroby liczy się raczej w latach, a nie
w tygodniach czy miesiącach. To Twój lekarz powinien poinformować Cię, kiedy
najkorzystniej będzie rozpocząć leczenie oraz jak długo i bezpiecznie
możesz na nie oczekiwać.
Czy leczenie HCV jest drogie?
Tak. Jednak
koszty leczenia w pełni refunduje NFZ. Warunki kwalifikacji do leczenia,
czas jego trwania oraz stosowane leki określa program lekowy.
Czy "medycyna naturalna" może mi pomóc?
Brak jest ziół,
suplementów diety oraz alternatywnych metod leczenia, których skuteczność w przypadku
HCV zostałaby naukowo potwierdzona. Niektóre zioła mogą być wręcz szkodliwe.
Czy mogę pomóc mojej wątrobie?
Tak, istnieje
wiele możliwości „pomocy” wątrobie. Po pierwsze, skorzystaj ze specjalistycznej opieki medycznej. Unikaj
alkoholu.

Jeśli nigdy nie chorowałeś na wirusowe zapalenie wątroby typu A lub B,
należy zaszczepić się przeciwko nim – w przypadku zakażenia HCV, koszty
szczepienia przeciwko WZW typu B pokrywa sanepid. Unikaj lub ostrożnie
stosuj leki, suplementy diety i substancje chemiczne potencjalnie toksyczne
dla wątroby. Jeżeli palisz papierosy, spróbuj rzucić palenie. Prowadź zdrowy
tryb życia, którego nieodłącznym składnikiem powinna być umiarkowana aktywność
fizyczna.
Jak można zarazić się HCV?
Do zakażenia
HCV dochodzi podczas kontaktu z zakażoną krwią, w sytuacji tzw. naruszenia
ciągłości powłok (zranienie, otarcie, uszkodzenie błony śluzowej). Może do tego
dojść na kilka sposobów, np. przez przetaczanie krwi przed rokiem 1992, używanie
wspólnych igieł w przypadku dożylnego przyjmowania narkotyków czy substancji
odurzających. W Polsce do zakażenia HCV dochodzi najczęściej podczas różnego rodzaju zabiegów medycznych (60-80% zakażeń). Ryzyko zakażenia drogą kontaktów seksualnych jest stosunkowo
niskie. Rośnie jednak w przypadku stosunków sprzyjających uszkodzeniom
błon śluzowych i zranień (np. stosunki analne) oraz wraz z ilością
partnerów seksualnych. Zwiększone ryzyko zakażenia HCV występuje również w przypadku
stosunków homoseksualnych. Zakażenie dziecka podczas porodu przez zakażoną
matkę wynosi ok. 5%.
Jak długo jestem zakażony HCV? Gdzie mogło dojść do
zakażenia?
W zdecydowanej
większości przypadków nie można ustalić, kiedy doszło do zakażenia oraz gdzie
do niego doszło. Nieliniowy przebieg choroby nie ułatwia tego. Możemy tylko
snuć przypuszczenia. Jedynie w nielicznych przypadkach, potwierdzonych
dokumentacją medyczną, udaje się to ustalić.
Czy HCV jest chorobą zakaźną? Czy mogę zarazić
członków rodziny oraz przyjaciół?
Tak, wirusowe
zapalenie wątroby typu C jest chorobą zakaźną, ale do zakażenia może dojść
wyłącznie przez kontakt z krwią, np. przez korzystanie z tych samych
igieł i strzykawek, podczas piercingu, wykonywania tatuażu i innych
zabiegów, w których stosowane narzędzia mogły mieć kontakt z krwią. W
innych przypadkach jest mało prawdopodobne, że Twoja rodzina oraz przyjaciele
zarażą się od Ciebie.
Zaleca się,
aby nie używać wspólnych maszynek do golenia, szczoteczek do zębów i innych
przedmiotów, które mogą mieć kontakt z Twoją krwią. Nie ma pewności, że
stosowanie tych samych przedmiotów osobistych prowadzi do zakażenia, ale dla
bezpieczeństwa należy zachować ostrożność.
Nie dochodzi
natomiast do zakażenia przez przytulanie, całowanie, kichanie, kaszel, dzielenie
się jedzeniem, używanie wspólnych naczyń i szklanek lub przypadkowy
kontakt.
Chociaż
ryzyko zakażenia jest niskie, zaleca się wykonanie testów członkom najbliższej
rodziny, a w szczególności dzieciom kobiet, które mogły być zakażone
HCV podczas ciąży.
Osoby
zakażone HCV nie mogą być dawcami krwi ani spermy.
A co z seksem?
Amerykańska federalna agencja CDC -
Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom, nie zaleca zmiany praktyk
seksualnych w długotrwałych i monogamiczne związkach heteroseksualnych,
w tym stosowania prezerwatyw. Zwiększone ryzyko zakażenia, powoduje
utrzymywanie kontaktów seksualnych z wieloma partnerami oraz ryzykowne
praktyki seksualne, podczas których może dochodzić do kontaktu z krwią (stosunki analne, intensywna grzybica z nadżerkami narządów płciowych itp.). Ostatnie badania przeprowadzone przez University of California w San Francisco (UCSF) wśród 500 monogamicznych heteroseksualnych par wykazały, że do zarażenia partnera dochodzi średnio raz na 190 tysięcy stosunków.
Czy powinienem poinformować o zakażeniu mojego
partnera?
Tak. Mimo,
że seks jest jednym z ważnych elementów życia, wielu z nas krępuje się o tym
rozmawiać. Ważne są szczerość i otwartość. Partner ma prawo wiedzieć o możliwym
ryzyku zakażenia się podczas kontaktów seksualnych.
Co mam powiedzieć moim znajomym, rodzinie, pracodawcy
czy pracownikom?
Nie masz
obowiązku informowania kogokolwiek o swojej chorobie.
W jaki sposób rozmawiać z moimi dziećmi na ten
temat?
To zależy od
ich wieku oraz swojej oceny zdolności przyswajania przez nie informacji. Dzieci
wyczuwają, kiedy coś nas nurtuje, więc lepiej porozmawiać z nimi, zanim
ich wyobraźnia podsunie im gorsze własne wytłumaczenie naszego stanu. Informacje
o swojej chorobie spróbuj przekazać w sposób uspokajający. Zrób to
krótko, ale prawdziwie. Wyjaśnij wszystkie ich wątpliwości. Istotnym elementem
rozmowy powinna być profilaktyka. Upewnij się, że wiedzą, iż nie powinny
używać tej samej szczoteczki do zębów czy maszynki do golenia. Wyjaśnij im, że ze
względu na możliwość przenoszenia chorób zakaźnych nie powinny dzielić się
swoimi rzeczami osobistymi również z innymi osobami.
Czy istnieje szczepionka, która chroni przed HCV?
Nie, w chwili
obecnej nie istnieje.
Co mam robić?
Poszukaj dokładnych
informacji i wsparcia (patrz ulotka poniżej). Znajdź lekarza specjalistę, który ma doświadczenie
w pracy z pacjentami chorymi na HCV (specjalista chorób zakaźnych,
hepatolog). Pomyśl o uczestnictwie w grupie wsparcia. Unikaj alkoholu. Staraj
się dokonywać zdrowych wyborów.
Opracowano na podstawie broszury
Hepatitis C Support Project (tłum. i oprac. Mirek)

Brak komentarzy :
Prześlij komentarz