HCV - pierwsze kroki

Niedawno dowiedziałeś się, że masz wirusowe zapalenie wątroby typu C. Ta diagnoza budzi wiele emocji i rodzi mnóstwo pytań. Do najczęstszych, które sobie zadajemy, należą:

·          Co to jest zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV)?
·          Czy to jest groźne? Czy umrę?
·          Czy będę potrzebował przeszczepu wątroby?
·          Czy istnieje leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C?
·          Czy „medycyna naturalna” może mi pomóc?
·          Czy to jest zaraźliwe? Czy mogę zrazić moją rodzinę i przyjaciół?
·          Jak doszło do zakażenia? Kiedy do niego doszło?
·          Czy to oznacza, że będę niepełnosprawny?
·          Gdzie mogę uzyskać pomoc, informacje i wsparcie?
·          Co mam robić?

Zamieszczone informacje pozwolą znaleźć Ci odpowiedź na te pytania. Są to wiadomości podstawowe, które zakładając, że jesteś osobą posiadającą niewielką wiedzę na temat HCV, mają przybliżyć Ci temat wirusowego zapalenia wątroby typu C. Mam nadzieję, że pozwolą Ci one odzyskać spokój.
Zapytasz, jakim sposobem wiadomości o chorobie mogą być pocieszające? Jestem przekonany, że zapoznanie się z zamieszczonymi poniżej informacjami pozwoli Ci pogodniej spojrzeć w przyszłość.


Na początku możesz być przestraszony i zły, możesz odczuwać beznadzieję, wpaść w depresję, możesz próbować zignorować zaistniałą sytuację, mówiąc, że to nic wielkiego. Takie reakcje są zupełnie normalne. Jest to część procesu życia z chorobą.
Ale nie jesteś sam. W Polsce są setki tysięcy ludzi żyjących z wirusem zapalenia wątroby typu C. Większość z nich nawet nie wie o chorobie. Każdy z nas, zakażonych, wolałby być zdrowy, ale wielu z nas właśnie dzięki chorobie nauczyło się, jak zdrowiej żyć.
Skuteczność leczenia wirusowego zapalenia wątroby typu C sięga obecnie 80% i zapewne kiedyś powrócisz do normalnego życia bez wirusa. Jednak do tego czasu ważne jest, aby nauczyć się, jak z nim żyć. Jesteś na początku procesu, który pomoże Ci się odnaleźć w nowej sytuacji. Dla wielu osób wiadomość o zakażeniu jest swoistą pobudką, która powoduje, że zaczynają bardziej dbać o siebie. Stają się zdrowsi, ponieważ nabierają świadomości, że ich życie zależy od nich samych.
Póki co skorzystaj z doświadczenia osób, które z HCV zmagają się od dłuższego czasu. Prawdopodobnie część z tego, czego doświadczasz, przechodzili sami i z chęci pomocy dzielą się swoimi doświadczeniami. Nie musisz przechodzić przez to sam. Możesz dołączyć do forum o HCV,  które jest dyskusyjną grupą wsparcia dla chorych na wirusowe zapalenie wątroby. Poniżej znajdziesz informacje które potrzebne Ci będą na początek.

Co to jest wirusowe zapalenie wątroby typu C?
Zapalenie wątroby typu C jest chorobą wywoływaną przez wirusa zapalenia wątroby typu C (HCV). Jego obecność wpływa na funkcjonowanie wątroby i po pewnym czasie może prowadzić do jej uszkodzenia oraz związanych z tym konsekwencji zdrowotnych. Zwykle zajmuje to dużo czasu, szczególnie jeśli dotyczy osób, które prowadzą zdrowy tryb życia i nie używają alkoholu. U niektórych osób skutki obecności wirusa są tak minimalne, że przez całe swoje życie mogą nie dowiedzieć się o zakażeniu HCV.

Jak często występuje HCV?
Szacuje się, że w Polsce ok. 1,9% (700 tys.) mieszkańców jest zakażonych HCV. Na całym świecie jest to ponad 170 milionów ludzi, z czego 9 milionów w Europie.

Jak diagnozuje się wirusowe zapalenie wątroby typu C?
Rozpoznaje się je na podstawie badania krwi. Podstawowym badaniem jest test na obecność przeciwciał  anty-HCV, które organizm wytwarza po kontakcie z wirusem. Jeśli jego wynik jest ujemny, oznacza to, że nie masz wirusowego zapalenia wątroby typu C, zakładając, że w ciągu ostatnich sześciu miesięcy nie byłeś narażony na zakażenie. Ten okres wynika stąd, że od momentu zakażenia do pojawienia się przeciwciał w organizmie człowieka, może upłynąć nawet 160 dni. Jeśli natomiast wyniki są pozytywne, należy wówczas wykonać badanie krwi na obecność materiału genetycznego wirusa – RNA HCV. To drugie badanie wykonuje się, ponieważ u części osób, u których wykrywa się przeciwciała, nie stwierdza się obecności samego wirusa HCV – organizm potrafi sam wyeliminować wirusa we wczesnej fazie zakażenia. Dopóki nie znasz wyniku tego badania, nie ma pewności, że jesteś zakażony wirusem zapalenia wątroby typu C.


Czy zakażenie HCV jest groźne?
Powinno być ono traktowane jako potencjalnie poważne zagrożenie zdrowia. Dobrą wiadomością jest to, że większość osób zakażonych HCV nie ma poważnych problemów zdrowotnych. Jednak jedynie lekarz specjalista będzie w stanie określić powagę Twojej sytuacji.

Czy umrę na HCV?
Większość ludzi zakażonych HCV nie umiera z tego powodu. Mniej niż 3% zgonów osób chorych na wirusowe zapalenie wątroby typu C ma związek z zakażeniem wirusem.

Jakie są objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C?
Większość zakażonych osób przez długi czas nie ma prawie żadnych objawów. Może to być spowodowane faktem niewielkiego uszkodzenia wątroby, jak również tym, że wątroba dopiero przy znacznym jej uszkodzeniu daje znać o sobie.
Najczęstszym objawem zakażenia HCV są zmęczenie, bóle mięśni, objawy grypopodobne, depresja oraz dyskomfort odczuwany w jamie brzusznej (ucisk, wzdęcia, kłucie). Ponieważ podobne objawy występują w wielu stanach chorobowych, ważne jest, aby skontaktować się z lekarzem.

W jaki sposób mogę sprawdzić, czy moja wątroba jest uszkodzona ?
Najbardziej dokładnym i niezawodnym sposobem oceny stanu wątroby jest biopsja wątroby. Istnieją również metody nieinwazyjne opierające się na badaniu sprężystości (elastyczności) wątroby – za pomocą elastografów Fibroscan czy Aixplorer. Jednak biopsja pozostaje najbardziej wiarygodnym badaniem.

Czy HCV oznacza niepełnosprawność?
Nie, wirusowe zapalenie wątroby typu C nie powoduje automatycznie, że stajesz się nie­peł­no­spraw­ny. Zdecydowana większość zakażonych HCV może pracować i funkcjonować zupełnie normalnie. Jednak  nie wszystkich choroba dotyka w równym stopniu i niejednokrotnie może wpływać na aktywność zawodową oraz jakość życia. Szacuje się, że po 20 latach choroby 20% chorych, a po 30 latach choroby 40% chorych wykształca marskość wątroby. Dopiero marskość wątroby stanowi pierwszy krok ku niepełnosprawności.

Czy będę potrzebował przeszczepu wątroby?
Nie da się tego wykluczyć. Jednak większość ludzi zakażonych HCV żyje, nie potrzebując przeszczepu wątroby.

Czy istnieje skuteczne leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C?
Tak, leki stosowane obecnie w leczeniu zakażenia HCV, pozwalają wyeliminować wirusa u około 80% pacjentów. W związku z tym, że ich stosowanie może powodować liczne skutki uboczne, to lekarz musi zdecydować, jakie leczenie będzie właściwe dla Ciebie.

Jeżeli się zdecyduję na leczenie, kiedy powinienem je rozpocząć?
To zależy od wielu czynników. Najważniejszym powinna być ocena stanu Twojej wątroby oraz ewentualna tzw. pozawątrobowa manifestacja zakażenia. Decyzja o podjęciu leczenia nie musi być natychmiastowa. Postępy choroby liczy się raczej w latach, a nie w tygodniach czy miesiącach. To Twój lekarz powinien poinformować Cię, kiedy najkorzystniej będzie rozpocząć leczenie oraz jak długo i bezpiecznie możesz na nie oczekiwać.

Czy leczenie HCV jest drogie?
Tak. Jednak koszty leczenia w pełni refunduje NFZ. Warunki kwalifikacji do leczenia, czas jego trwania oraz stosowane leki określa program lekowy.

Czy "medycyna naturalna"  może mi pomóc?
Brak jest ziół, suplementów diety oraz alternatywnych metod leczenia, których skuteczność w przypadku HCV zostałaby naukowo potwierdzona. Niektóre zioła mogą być wręcz szkodliwe.

Czy mogę pomóc mojej wątrobie?
Tak, istnieje wiele możliwości „pomocy” wątrobie. Po pierwsze, skorzystaj  ze specjalistycznej opieki medycznej. Unikaj alkoholu.


Jeśli nigdy nie chorowałeś na wirusowe zapalenie wątroby typu A lub B, należy zaszczepić się przeciwko nim – w przypadku zakażenia HCV, koszty szczepienia przeciwko WZW typu B pokrywa sanepid. Unikaj lub ostrożnie stosuj leki, suplementy diety i substancje chemiczne potencjalnie toksyczne dla wątroby. Jeżeli palisz papierosy, spróbuj rzucić palenie. Prowadź zdrowy tryb życia, którego nieodłącznym składnikiem powinna być umiarkowana aktywność fizyczna.

Jak można zarazić się HCV?
Do zakażenia HCV dochodzi podczas kontaktu z zakażoną krwią, w sytuacji tzw. naruszenia ciągłości powłok (zranienie, otarcie, uszkodzenie błony śluzowej). Może do tego dojść na kilka sposobów, np. przez przetaczanie krwi przed rokiem 1992, używanie wspólnych igieł w przypadku dożylnego przyjmowania narkotyków czy substancji odurzających. W Polsce do zakażenia HCV dochodzi najczęściej podczas różnego rodzaju zabiegów medycznych (60-80% zakażeń). Ryzyko zakażenia drogą kontaktów seksualnych jest stosunkowo niskie. Rośnie jednak w przypadku stosunków sprzyjających uszkodzeniom błon śluzowych i zranień (np. stosunki analne) oraz wraz z ilością partnerów seksualnych. Zwiększone ryzyko zakażenia HCV występuje również w przypadku stosunków homoseksualnych. Zakażenie dziecka podczas porodu przez zakażoną matkę wynosi ok. 5%.

Jak długo jestem zakażony HCV? Gdzie mogło dojść do zakażenia?
W zdecydowanej większości przypadków nie można ustalić, kiedy doszło do zakażenia oraz gdzie do niego doszło. Nieliniowy przebieg choroby nie ułatwia tego. Możemy tylko snuć przypuszczenia. Jedynie w nielicznych przypadkach, potwierdzonych dokumentacją medyczną, udaje się to ustalić.

Czy HCV jest chorobą zakaźną? Czy mogę zarazić członków rodziny oraz przyjaciół?
Tak, wirusowe zapalenie wątroby typu C jest chorobą zakaźną, ale do zakażenia może dojść wyłącznie przez kontakt z krwią, np. przez korzystanie z tych samych igieł i strzykawek, podczas piercingu, wykonywania tatuażu i innych zabiegów, w których stosowane narzędzia mogły mieć kontakt z krwią. W innych przypadkach jest mało prawdopodobne, że Twoja rodzina oraz przyjaciele zarażą się od Ciebie.
Zaleca się, aby nie używać wspólnych maszynek do golenia, szczoteczek do zębów i innych przedmiotów, które mogą mieć kontakt z Twoją krwią. Nie ma pewności, że stosowanie tych samych przedmiotów osobistych prowadzi do zakażenia, ale dla bezpieczeństwa należy zachować ostroż­ność.
Nie dochodzi natomiast do zakażenia przez przytulanie, całowanie, kichanie, kaszel, dzielenie się jedzeniem, używanie wspólnych naczyń i szklanek lub przypadkowy kontakt.
Chociaż ryzyko zakażenia jest niskie, zaleca się wykonanie testów członkom najbliższej rodziny, a w szczególności dzieciom kobiet, które mogły być zakażone HCV podczas ciąży.
Osoby zakażone HCV nie mogą być dawcami krwi ani spermy.

A co z seksem?
Amerykańska federalna agencja CDC - Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom, nie zaleca zmiany praktyk seksualnych w długotrwałych i monogamiczne związkach heteroseksualnych, w tym stosowania prezerwatyw. Zwiększone ryzyko zakażenia, powoduje utrzymywanie kontaktów seksualnych z wieloma partnerami oraz ryzykowne praktyki seksualne, podczas których może dochodzić do kontaktu z krwią (stosunki analne, intensywna grzybica z nadżerkami narządów płciowych itp.). Ostatnie badania przeprowadzone przez University of California w San Francisco (UCSF) wśród 500 monogamicznych heteroseksualnych par wykazały, że do zarażenia partnera dochodzi średnio raz na 190 tysięcy stosunków.

Czy powinienem poinformować o zakażeniu mojego partnera?
Tak. Mimo, że seks jest jednym z ważnych elementów życia, wielu z nas krępuje się o tym rozmawiać. Ważne są szczerość i otwartość. Partner ma prawo wiedzieć o możliwym ryzyku zakażenia się podczas kontaktów seksualnych.

Co mam powiedzieć moim znajomym, rodzinie, pracodawcy czy pracownikom?
Nie masz obowiązku informowania kogokolwiek o swojej chorobie.

W jaki sposób rozmawiać z moimi dziećmi na ten temat?
To zależy od ich wieku oraz swojej oceny zdolności przyswajania przez nie informacji. Dzieci wyczuwają, kiedy coś nas nurtuje, więc lepiej porozmawiać z nimi, zanim ich wyobraźnia podsunie im gorsze własne wytłumaczenie naszego stanu. Informacje o swojej chorobie spróbuj przekazać w sposób uspokajający. Zrób to krótko, ale prawdziwie. Wyjaśnij wszystkie ich wątpliwości. Istotnym elementem rozmowy powinna być profilaktyka. Upewnij się, że wiedzą, iż nie powinny używać tej samej szczoteczki do zębów czy maszynki do golenia. Wyjaśnij im, że ze względu na możliwość przenoszenia chorób zakaźnych nie powinny dzielić się swoimi rzeczami osobistymi również z innymi osobami.

Czy istnieje szczepionka, która chroni przed HCV?
Nie, w chwili obecnej nie istnieje.

Co mam robić?
Poszukaj dokładnych informacji i wsparcia (patrz ulotka poniżej). Znajdź lekarza specjalistę, który ma doświadczenie w pracy z pacjentami chorymi na HCV (specjalista chorób zakaźnych, hepatolog). Pomyśl o uczestnictwie w grupie wsparcia. Unikaj alkoholu. Staraj się dokonywać zdrowych wyborów.

Opracowano na podstawie broszury Hepatitis C Support Project (tłum. i oprac. Mirek)


Ulotka »

Brak komentarzy :

Prześlij komentarz