Dolegliwości gastryczne i jamy ustnej oraz problemy żywieniowe

Nudności, wymioty

Nudności mogą być symptomem zarówno skutków ubocznych terapii antywirusowej jak też samego wzw typu C. Mogą być również spowodowane innymi czynnikami jak stres, bóle głowy, inne infekcje wirusowe i bakteryjne, alkohol, głód czy nadmierne objadanie się. Niezależnie od przyczyny powstania nudności, wpływają one na nasze samopoczucie. Mogą mieć wpływ na dawkowanie leków, a w ostateczności mogą doprowadzić do przerwania terapii.
Bywa, że wystąpienie nudności poprzedza wymioty, które nie należą do częstych skutków ubocznych terapii. W przypadku wystąpienia krwawych lub uporczywych wymiotów należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.
Ważne jest ustalenie przyczyny by można było podjąć odpowiednie środki zaradcze. Spróbuj ustalić co powoduje u Ciebie nudności. Czasem rozwiązanie problemu może być bardzo proste, jak na przykład zmiana diety czy zwyczajów żywieniowych.


Wskazówki pozwalające zmniejszyć uczucie mdłości

  • Jeśli problemem są mdłości poranne, zjedz kilka krakersów, sucharów zaraz po przebudzeniu.
  • Unikaj jedzenia i zapachów, które zwiększają u Ciebie uczucie nudności.
  • Unikaj ostrych przypraw oraz tłustych lub smażonych w głębokim tłuszczu potraw.
  • Jedz niewielkie posiłki co kilka godzin zamiast dwóch czy trzech obfitych.
  • Gdy masz mdłości, unikaj kwaśnych soków owocowych (pomarańczowego, ananasowego). Zamiast tego wybieraj soki klarowane, napój imbirowy, herbaty ziołowe albo napoje izotoniczne.
  • Unikaj potraw zarówno zimnych jak i gorących.
  • Wypróbuj imbir jako doskonały środek przeciw mdłościom.
  • Stosuj leki przeciw mdłościom dostępne bez recepty po konsultacji z lekarzem.
  • Spróbuj herbatek z mięty pieprzowej, rumianku lub imbirowych.

Kiedy twój stan poprawi się na tyle, że będziesz mógł coś zjeść wybieraj lekkostrawne produkty jak banany, ryż, przecier jabłkowy, pieczywo pszenne oraz słabą herbatę.
Jeśli nudności nie zmniejszają się i utrudniają regularne przyjmowanie leków, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Jest wiele skutecznych leków przeciw mdłościom i biegunce wydawanych na receptę. Ważne jest, aby móc skupić się na terapii anty-HCV i żyć przy tym na tyle aktywnie na ile jest to możliwe. Czasem zastosowanie się do prostych porad może znacząco poprawić jakość życia.

Biegunka

Biegunka to luźny lub wodnisty stolec oddawany trzy lub więcej razy dziennie. Może być potencjalnym skutkiem ubocznym leczenia HCV, ale może być też powodowana innymi czynnikami jak infekcje wirusowe i bakteryjne, pozostałe stosowane leki, niektóre potrawy, napoje lub nawet zdenerwowanie.
Podobnie jak nudności, biegunka również wywiera wpływ na nasz ogólny stan zdrowia oraz sposób odczuwania skutków terapii, więc ważne jest aby podjąć jej leczenie gdy tylko pojawią się pierwsze objawy.
Biegunka może prowadzić do odwodnienia organizmu i powodować gorsze przyswajanie substancji pokarmowych oraz leków. Skontaktuj się z lekarzem jeśli obserwujesz u siebie któryś z poniższych objawów::

  • silną biegunkę trwającą dłużej niż 2 dni,
  • gwałtowny spadek masy ciała (2 kg lub więcej) w ciągu jednego dnia,
  • krew w stolcu lub w okolicach odbytu,
  • wysoką gorączkę (powyżej 38°C) lub gorączkę, która utrzymuje się dłużej niż 24 h,
  • silne skurcze żołądka lub jelit.

W czasie biegunki stosuj się do poniższych porad:

  • pij dużo płynów – woda, słaba herbata, bulion (warzywny, drobiowy lub wołowy),
  • jedz małe, regularne posiłki,
  • obserwuj częstotliwość oddawania i wygląd stolca (krwawe biegunki),
  • jedz produkty bogate w potas jak banany i ziemniaki (zawartość potasu w ziemniakach i bananach jest porównywalna),
  • unikaj produktów bogatych w błonnik jak chleb pełnoziarnisty, otręby czy płatki śniadaniowe,
  • unikaj ostrych, smażonych i tłustych potraw,
  • odstaw alkohol, kawę oraz wyroby tytoniowe,
  • wybieraj pokarmy lekkostrawne jak banany, ryż, przecier (mus) jabłkowy, pieczywo pszenne, słaba herbatę.

Biegunka może podrażniać i wysuszać okolice odbytu. Po każdym oddaniu stolca umyj te okolice wodą z mydłem lub przetrzyj mokrą chusteczką dla niemowląt. Używaj również kremu nawilżającego by złagodzić pieczenie i podrażnienie okolic odbytu. Ciepła, relaksująca kąpiel, nasiadówka w ciepłej wodzie również pomagają złagodzić ból i dyskomfort oraz pozwalają się odprężyć.
W przypadku silnej, nieustępującej biegunki skontaktuj się z lekarzem, który może przepisać lek na receptę lub doradzić wybór leku dostępnego bez recepty (np. Laremid, Stoperan, Imodium). Nie lecz się samodzielnie!

Utrata masy ciała

Duża utrata masy ciała bywa sporym problemem w trakcie terapii HCV. Prawidłowe odżywianie, stosowanie zdrowej diety pozwala dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych i tym samym zachować dobrą kondycję zdrowotną. Większość osób podczas terapii obserwuje u siebie pewien spadek masy ciała. Związany jest on zwykle ze zmniejszeniem masy mięśniowej. Odżywianie w trakcie terapii HCV powinno być traktowane tak samo rygorystycznie jak przyjmowanie leków. Pomoże to utrzymać nas w dobrej kondycji. Ćwiczenia fizyczne również są nie do przecenienia, gdyż pomagają budować masę mięśniową, pobudzają apetyt, wspomagają układ odpornościowy oraz są pomocne w walce z depresją i rozdrażnieniem. Oprócz samej terapii również takie czynniki jak zmiana odczuwania smaku, biegunka, nudności i wymioty czy depresja, mogą przyczyniać się do utraty masy ciała.
Niektóre antydepresanty stymulują apetyt i równocześnie pomagają przy innych dolegliwościach. Jeśli spadek masy ciała przekracza 2,5 kg w ciągu tygodnia, masz duszności i zawroty głowy, natychmiast skonsultuj się z lekarzem.

Odwodnienie

Bardzo ważne jest, aby w trakcie leczenia HCV pić odpowiednią ilość wody. Wiele skutków ubocznych związanych z przyjmowaniem interferonu może być znacząco zredukowanych dzięki piciu odpowiedniej jej ilości. Czy można wypijać zbyt dużo wody? Oczywiście. Picie nadmiernej ilości wody może powodować zachwianie równowagi wodno-elektrolitowej w organizmie, co prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych.
Pozytywne efekty picia wody, redukujące skutki uboczne terapii interferonowej są ogromne. Wiele osób zauważyło u siebie zmniejszenie nasilenia działań niepożądanych terapii interferonowej w okresie w którym wypijało duże ilości wody, w porównaniu z okresami, kiedy piło jej mniej. Zaleca się aby szczególnie dobrze nawadniać organizm przed jak i bezpośrednio po iniekcji interferonu, oraz utrzymywać odpowiednie nawodnienie w ciągu całego tygodnia.

Korzyści wynikające z picia wody:

  • transportuje substancje odżywcze,
  • bierze udział w regulowaniu ciepłoty ciała,
  • nawadniając organizm, pomagamy zredukować syndrom suchej skóry, powodowany przez terapię HCV,
  • nawilża drogi oddechowe przynosząc ulgę w kaszlu, który jest skutkiem stosowania rybawiryny,
  • pomaga zapobiegać zaparciom i innym problemom trawiennym,
  • uzupełnia ubytek płynów utraconych w wypadku wymiotów lub biegunki,
  • przeciwdziała skutkom zmniejszonego wydzielania śliny, a tym samym zmniejsza ryzyko próchnicy i chorób jamy ustnej.

Porady pomagające dostarczyć organizmowi właściwe ilości wody

  • Pij wodę zanim poczujesz się spragniony. Pragnienie jest objawem odwodnienia.
  • Pij wodę zamiast smakowych napojów gazowanych, herbaty czy kawy.
  • Miej przy sobie zawsze butelkę wody - w pracy, w domu, w samochodzie.
  • By nadać wodzie smak możesz dodać do niej plasterek cytryny, liść mięty, lub kawałek korzenia imbiru.
  • Pij wodę powoli, małymi łykami, ale często. Wolne picie pomaga organizmowi absorbować płyny.

Dorosły człowiek powinien wypijać 2-3 l wody dziennie. Jednak większość z nas wypija zdecydowanie za mało. W jaki sposób to kontrolować? Najlepiej kupować wodę butelkowaną w pojemnikach o standardowej pojemności (np. 1,5 l). Wówczas łatwo sprawdzić jaką ilość wypiliśmy w ciągu dnia. Jeżeli pijemy płyny przygotowane przez nas samych, to najlepiej przelać je do pustych butelek po wodzie.

Zmiana smaku

Zmiana smaku potraw i napojów jest również często spotykanym problemem wielu osób podczas terapii. Pacjenci często opisują to jako uczucie metalicznego posmaku w ustach. Podobne objawy mogą towarzyszyć deficytowi witaminy B12 lub cynku. Aby wykluczyć inne przyczyny dolegliwości, poinformuj o niej swojego lekarza prowadzącego oraz lekarza stomatologa. Prawidłowe odżywianie stanowi podstawę właściwej kondycji zdrowotnej oraz dobrego samopoczucia, nie tylko w czasie terapii. Jedzenie powinno być traktowane tak jak przyjmowanie leków i inne procedury medyczne.

Jak radzić sobie ze zmianą odczuwania smaku:

  • dodawaj do potraw zakwaszających dodatków smakowych jak ocet winny, cytryna, sok pomarańczowy,
  • unikaj gorących potraw,
  • stosuj marynaty do mięs w celu wzmocnienia lub zamaskowania smaku,
  • unikaj potraw o bardzo intensywnym smaku i zapachu,
  • jedz produkty zawierające dużo białka takie jak jaja, mięso z kurczaka, ryby, orzechy,
  • spożywaj różnorodne produkty mleczne jak sery, jogurty, lody,
  • do zaostrzania smaku potraw używaj chrzanu lub musztardy,
  • unikaj żywności konserwowej,
  • jeśli jedzenie przestaje ci smakować, zrób sobie chwilę przerwy,
  • wypróbuj nowe potrawy, albo te których wcześniej nie lubiłeś – teraz mogą ci smakować,
  • przed jedzeniem spróbuj płukać usta ciepła wodą z dodatkiem sody oczyszczonej i soli kuchennej – ½ łyżeczki sody oczyszczonej, ½ łyżeczki soli, rozpuszczone w 1 szklance ciepłej wody,
  • dbaj o swoje zęby – myj regularnie, używaj nici dentystycznych, regularnie kontroluj ich stan w gabinecie dentystycznym,
  • spytaj lekarza o ewentualną suplementację cynku,
  • niektórym w wyeliminowaniu metalicznego posmaku pomaga zjedzenie kawałka czekolady,
  • pamiętaj, że twój zmysł smaku powróci do normy po zakończeniu terapii.

Owrzodzenia jamy ustnej i afty

Podczas terapii HCV niektórzy pacjenci skarżą się na dolegliwości bólowe oraz pieczenie w obrębie jamy ustnej. Mogą to być rany, owrzodzenia dziąseł, policzków i języka, którym towarzyszy zaczerwienienie i stan zapalny, zwane aftami. Przed rozpoczęciem leczenia owrzodzeń należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ wywoływać je może wiele czynników i bardzo ważne jest, aby rozpoznać właściwą przyczynę.
Jak można wyleczyć afty? Problem w tym, że właściwie nie można. Istnieją środki, które sprawiają jedynie, że są one mniej bolesne i pomagają organizmowi zwalczać je, ale tak jak w przypadku zwykłego przeziębienia, nie ma do końca skutecznego leku na afty. Wyjątek stanowią przypadki, gdy owrzodzenie spowodowane jest przez zakażenie bakteryjne lub grzybicze. Afty, które związane są z wrażliwością na niektóre produkty spożywcze, leki, niedobór niektórych minerałów i witamin, mogą być skutecznie leczone po wyeliminowaniu ich przyczyny.
Istnieje kilka domowych sposobów radzenia sobie z owrzodzeniami jamy ustnej, które warto wypróbować. Skonsultuj się z lekarzem przed zastosowaniem jakichkolwiek ziół lub suplementów diety.

Sposoby zapobiegania i łagodzenia objawów owrzodzeń

  • Dbaj o higienę jamy ustnej, Delikatnie szczotkuj zęby i dziąsła.
  • Używaj miękkich szczoteczek do zębów.
  • Unikaj płynów które są zbyt gorące. Lód, mrożone owoce mogą łagodzić skutki owrzodzeń.
  • Wypróbuj preparaty dostępne w aptece bez recepty, które uśmierzają objawy występowania aft. Produkty zawierające lidocainę, chlorheksydynę, tetraboran sodu mogą czasowo ulżyć bólowi (np. Lignocainum Jelfa, Aphtigel, Aphtin)
  • unikaj spożywania potraw twardych, granulowanych, ostro przyprawionych, mocno słonych i kwaśnych.
  • Wypróbuj herbatę. Czarna i niektóre herbatki ziołowe są bogate w taninę, która ma działanie ściągające.
  • Eliminuj potrawy, które podejrzewasz o to, że powodują owrzodzenia jamy ustnej.
  • Płucz usta środkami antyseptycznymi do tego przeznaczonymi (np. Dentosept, Corsodyl).
  • Rozważ przyjmowanie paracetamolu, który może przynieść ulgę w bólu.
  • Płucz usta naparem z rumianku 4-6 razy dziennie.
  • Lizyna stosowana w dawce 500 mg 1-3 razy dziennie może być pomocna w owrzodzeniach spowodowanych przez wirus opryszczki.

Ważne: Preparaty zawierające w swym składzie Echinaceę mogą przyspieszać gojenie się owrzodzeń jednak nie powinno się ich stosować podczas terapii HCV u osób współzakażonych wirusem HIV oraz w wypadku chorób autoimmunologicznych.

Leki

Jeśli środki dostępne bez recepty nie przynoszą ulgi należy skontaktować się z lekarzem, który przepisze lek odpowiedni do potrzeb pacjenta. Szczegółowe informacje na temat leków wykorzystywanych w schorzeniach jamy ustnej znajdziecie pod linkiem zamieszczonym na końcu rozdziału.
Owrzodzenia jamy ustnej mogą być dokuczliwe i wpływać na zdolność spożywania pokarmów oraz nastawienie psychiczne. Nie ignoruj ich, zwłaszcza gdy są rozległe, bolesne lub nawracają i nie dają się wyleczyć. Owrzodzenia na dziąsłach mogą wydawać się mało groźne, ale ten kto je miał, wie jak bolesne być potrafią. Minimalizacja bólu i kontrola nawrotów wywierają pozytywny wpływ na nasze ogólne samopoczucie.

Higiena jamy ustnej

Niedostateczna higiena jamy ustnej może prowadzić do chorób dziąseł i przyzębia oraz próchnicy. Zaleca się badanie stomatologiczne przed rozpoczęciem terapii. Zachęca się pacjentów do wyleczenia zębów i dziąseł przed rozpoczęciem leczenia HCV. Podczas terapii zmniejsza się naturalna wydzielanie śliny, która stanowi naturalną barierę dla czynników chorobotwórczych, co może powodować problemy dentystyczne.

Rady, jak utrzymać zdrowie zębów i dziąseł:

  • myj zęby miękką szczoteczką po każdym posiłku,
  • używaj regularnie nici dentystycznych tak, aby nie kaleczyć dziąseł,
  • gdy to konieczne, używaj sztucznych substytutów śliny jak Salivarex czy Vivo-Dental, które są dostępne w aptekach bez recepty,
  • często płucz usta, szczególnie po posiłku,
  • ssij twarde pastylki, najlepiej bezcukrowe, aby zwiększyć wydzielanie śliny, np. Isla, SST, Vocaler,
  • kontroluj stan swojego uzębienia i jamy ustnej 2-3 razy do roku.

Opracowano na podstawie broszury Hepatitis C Support Project (tłum. Marcin, oprac. Mirek).

Ważna uwaga
Wszystkie leki, które zamierzasz przyjmować w trakcie terapii trójlekowej, także te wydawane bez recepty, należy skonsultować z lekarzem prowadzącym. Dotyczy to również preparatów ziołowych i suplementów diety.

Interesujące linki:

Autor:

Brak komentarzy :

Prześlij komentarz