Zmęczenie i bezsenność

Zmęczenie

Zmęczenie jest kolejnym często spotykanym skutkiem ubocznym leczenia HCV, jak również objawem samego wirusowego zapalenia wątroby typu C. W trakcie badań klinicznych pegylowanego interferonu i rybawiryny, zgłaszało je 65% pacjentów. W trakcie terapii zdarzają się schorzenia, które mogą prowadzić do stanu ciągłego przemęczenia. Anemia, depresja, bezsenność, niedoczynność tarczycy są efektami ubocznymi leczenia HCV. Wszystkie powinny być poddane leczeniu.

Sen, odżywianie i ćwiczenia fizyczne mają wpływ na poziom energii życiowej. Zbyt krótki lub płytki sen może doprowadzić do uczucia przemęczenia w ciągu dnia. Zapewnij sobie dostateczną ilość zdrowego snu.

Spożywaj żywność o wysokiej wartości odżywczej. Jedz częściej lecz mniejsze posiłki (5-6 dziennie). Zapewnij swojemu organizmowi dostateczną ilość witamin i minerałów. Pij duże ilości płynów, 2-4 litrów dziennie.

Umiarkowane ćwiczenia fizyczne są prawdopodobnie jednym z najbardziej efektywnych sposobów zwalczania przemęczenia. Trudno w to uwierzyć, szczególnie jeżeli samo poranne wstawanie z łóżka stanowi nie lada wysiłek. Jeżeli nawet nie czujesz się na siłach, zmuś się do zrobienia czegokolwiek. Spróbuj poćwiczyć 10-15 minut 2-3 razy dziennie. Formy aktywności fizycznej, które warto wypróbować to: spacery, jazda na rowerze, pływanie, taniec, praca w ogrodzie.

Niekiedy, w trakcie terapii zmęczenie przybiera takie rozmiary, że wychodzenie po schodach potrafi przypominać zdobywanie górskiego szczytu, a szybki marsz na odcinku 100-200 m powoduje zmęczenie jak po biegu długodystansowym.

Wskazówki pozwalające nie dopuścić do nadmiernego przemęczenia

• W przypadku dolegliwości bólowych nie cierp – sięgnij po pomoc.
• Staraj się urozmaicać swoje zajęcia.
• Zachowaj równowagę pomiędzy aktywnością i wypoczynkiem.
• Staraj się „zdążyć” wypocząć zanim dopadnie cię zmęczenie.
• Odpoczywaj nawet jak nie czujesz zmęczenia. To może pomóc uniknąć przyszłego przemęczenia.
• Weź prysznic – naprzemiennie ciepły i chłodny.
• Unikaj alkoholu, papierosów i wszelkich używek.
• Przebywaj w pomieszczeniach, które są dobrze naświetlone i nasłonecznione.
• Poproś o pomoc w obowiązkach domowych innych domowników.
• Staraj się upraszczać wyznaczone sobie zadania.
• Najbardziej wymagające zadania planuj na porę dnia, kiedy zwykle masz najwięcej energii.
• W wolnych chwilach zajmuj się rzeczami, które sprawiają ci najwięcej satysfakcji.
• Wypróbuj masażu płatków usznych.
• Staraj znaleźć się czas i sposób na uśmiech.

Nasze pozytywne nastawienie nie może wyleczyć stanu przemęczenia ale może być potężnym sprzymierzeńcem w walce z nim.

Na rynku znajduje się obecnie wiele preparatów ziołowych, suplementów i preparatów wzmacniających, które wg deklaracji producentów mogłyby pomóc w walce ze zmęczeniem, jednakże brak badań klinicznych w kierunku bezpieczeństwa ich stosowania w trakcie terapii HCV. Najlepszą radą jest unikanie tych substancji w trakcie leczenia lub skonsultowanie ich ewentualnego użycia ze swoim lekarzem prowadzącym.

Bezsenność

Bezsenność, lub kłopoty z zaśnięciem i ciągłością snu to również jedne z najczęściej spotykanych działań ubocznych terapii HCV. Każdy, kto kiedykolwiek cierpiał z powodu bezsenności może potwierdzić, że dolegliwość ta może naprawdę uprzykrzyć życie. Może nasilić również inne efekty działań niepożądanych leczenia HCV.

Zacznij od rozmowy z lekarzem. Wiele problemów zdrowotnych może być źródłem bezsenności. Poinformuj lekarza prowadzącego o wszystkich lekach i suplementach diety które stosujesz. Niektóre z nich mogą przyczyniać się do twoich problemów ze snem. Przykładowo żeń-szeń (ginseng) oraz niektóre leki na przeziębienie mogą powodować bezsenność.

Nadmierne „nakręcenie się” tuż przed położeniem się do łóżka będzie powodować trudności w zasypianiu. Znawcy problemu nie zalecają umieszczania telewizora w sypialni. Wyłącz telewizor i komputer na godzinę lub dwie, przed pójściem spać.

Oto lista czynników, które mogą kolidować ze zdrowym snem:

• napoje zawierające kofeinę,
• nikotyna,
• niewłaściwa temperatura w sypialni – zbyt gorąco lub zimno,
• światło,
• hałas,
• spożycie alkoholu przed snem,
• uczucie głodu,
• zjedzenie nadmiernego posiłku przed snem,
• wypicie zbyt dużej ilości płynów przed snem,
• chrapiący partner w łóżku.

Wskazówki wspomagające zdrowy sen

• Kładź się spać o stałej porze każdego dnia, również podczas weekendu.
• Uprawiaj ćwiczenia fizyczne, które regenerując nasz organizm, rozładowują napięcie i ułatwiają zasypianie. Nie zaleca się jednak wykonywania ćwiczeń bezpośrednio przed udaniem się na spoczynek.
• Jeżeli ucinasz sobie drzemki w ciągu dnia to tylko krótkie i nie za blisko nocnego spoczynku.
• Przewietrz sypialnię przed pójściem spać. Optymalna temperatura w sypialni to 16-18 °C.
• Niekiedy czytanie przed snem ułatwia zasypianie.
• Zanim udasz się na spoczynek posłuchaj muzyki lub programu relaksującego.
• Po rozbudzeniu nie przebywaj leżąc w łóżku dłużej niż 20-30 minut.
• Twoje łóżko służy do spania i uprawiania seksu. Jeżeli nie robisz żadnej z tych rzeczy to czas je opuścić.

Jeżeli Twoje problemy z zasypianiem i snem utrzymują się, zwróć się do swojego lekarza o przepisanie leku nasennego, który powinien pomóc rozwiązać twój problem z bezsennością. Leki mogą okazać się bardzo skuteczne, jednak niektóre z nich przy regularnym stosowaniu mogą prowadzić do uzależnienia. W związku z tym poinformuj lekarza jeżeli masz skłonności do nałogów. Mając pełną wiedzę, lekarz jest w stanie przepisać ci lek odpowiedni do twoich potrzeb. Jeżeli zauważysz, że lekarstwo nie działa na ciebie lub jego działanie jest zbyt silne, fakt ten zgłoś lekarzowi. Istnieje wiele leków pomagających w bezsenności i niekiedy potrzeba czasu żeby utrafić w ten właściwy, który skutecznie zadziała.

Bezsenność może być wyczerpująca i wpływać negatywnie na jakość twojego życia, życia w którym i tak już borykasz się z innymi skutkami ubocznymi terapii HCV. Nie męcz się przewracając w nocy z boku na bok. Sięgnij po pomoc!

Opracowano na podstawie broszury Hepatitis C Support Project (tłum. Bogusia, oprac. Mirek).

Ważna uwaga

Wszystkie leki, które zamierzasz przyjmować w trakcie terapii trójlekowej, także te wydawane bez recepty, należy skonsultować z lekarzem prowadzącym. Dotyczy to również preparatów ziołowych i suplementów diety.

Lista tematów